Geef eerlijke info over effectiviteit van de thuisbatterij

Effectiviteit van de thuisbatterij – Uit recente berichtgeving blijkt dat de kosten van thuisbatterijen nog steeds fors dalen en dat de opbrengsten sterk fluctueren. Voor Holland Solar, vertegenwoordiger van bedrijven actief in zonne-energie en elektriciteitsopslag, tijd voor een boodschap aan branche en consument. “Het is van belang dat verkopers van batterijen consumenten een eerlijk en realistisch beeld geven over wat de toegevoegde waarde van een batterijsysteem is. Dat is nu niet altijd het geval.”

Effectiviteit van de thuisbatterij

Fotocredits introfoto: geralt, Gerd Altmann, op Pixabay.

Het gebruik van batterijen

De elektriciteitsmarkt bevindt zich op dit moment in een transitiefase. Door de implementatie van windmolens en grote hoeveelheden zonnepanelen daalt de stroomprijs in Nederland heel snel. De kosten van een zonnestroomsysteem zijn immers slechts een fractie van de kosten van elektriciteit geproduceerd uit kolen of gas. In 2024 was de prijs van stroom zelfs meer dan 450 uur negatief. Dit betekent dat je geld toe krijgt als je stroom verbruikt. De andere kant van de medaille is dat op momenten dat de zon niet schijnt de prijs van stroom heel hoog kan worden. Om de prijs op die momenten ook naar beneden te krijgen zullen we gebruik moeten maken van batterijen.

Branche roept op tot eerlijke info over effectiviteit van thuisbatterij

Wijnand van Hooff, directeur van Holland Solar.

Stop focussen op terugverdientijd

“Om zoveel mogelijk uren van de dag van een lage stroomprijs te genieten zijn batterijen essentieel”, aldus Wijnand van Hooff, directeur van Holland Solar. “Net als bij zonnepanelen, helpt het niet om je blind te staren op de ‘terugverdientijd’. Die is niet goed uit te rekenen. Immers, de belangrijkste data: de elektriciteitsprijs en hoeveel stroom die zelf verbruikt wordt of wat de elektriciteitsprijs op een bepaald moment van de dag zal zijn is op geen enkele wijze te voorspellen.”

Geen luchtkastelen

“Thuisbatterijen gaan een cruciale rol spelen in het nieuwe Nederlandse energiesysteem dat op dit moment vorm krijgt. En, net als met zonnepanelen, zijn thuisbatterijen bij uitstek geschikt om als burger je bijdrage te leveren aan een goedkoper, betrouwbaarder, duurzamer en onafhankelijker elektriciteitssysteem. We kunnen iedereen in Nederland alleen betrokken houden in deze belangrijke ontwikkeling als we consumenten volledig en eerlijk inlichten over de effectiviteit van batterijen. Dat is de opdracht die we als sector moeten invullen. Iedereen die zijn producten als luchtkastelen denkt te moeten verkopen houdt daar niet alleen zijn klanten mee voor de gek maar ook de branche die aan een duurzame en betrouwbare sector werken.”

extra informatie

Beeld van thuisbatterijen op onbalansmarkt is misleidend

Recent nieuws liet zien dat eigenaren van slimme batterijen plotseling veel minder verdienen dan verwacht. Volgens 1KOMMA5° komt dit doordat consumenten in werkelijkheid nooit rechtstreeks handelen op de onbalansmarkt. Thuisbatterijen worden aangestuurd via energieleveranciers en aggregators, waardoor de voordelen voor huishoudens sterk worden overschat en het verdienmodel vanaf 2027 volledig wegvalt met het verdwijnen van de salderingsregeling.

Onbalans ontstaat doordat energieleveranciers op de day-ahead-markt voorspellen wat hun klanten de volgende dag zullen verbruiken en opwekken. In de praktijk wijkt dat vaak af en dat verschil moet worden bijgekocht of verkocht op de onbalansmarkt. Sommige leveranciers zetten daar nu ook thuisbatterijen van kleinverbruikers voor in. Er is recent aandacht in de media geweest over of de voorspelde inkomsten van het handelen met de batterij wel eerlijk zijn.

Met je batterij rechtstreeks handelen

Met je eigen batterij rechtstreeks handelen. Dat klinkt alsof je als consument slim en zelfstandig meedoet. Maar dat is niet zo, aldus Koen Rozendom, ceo 1KOMMA5° Nederland: “In werkelijkheid handel je nooit direct op de onbalans. Je batterij zit altijd in de pool van de leverancier en daar zit bovendien een aggregator tussen. Het beeld dat je als particulier rechtstreeks op de onbalansmarkt actief bent, is dus misleidend.

Salderen

In de praktijk laad je je thuisbatterij op vanuit het net en ontlaad je hem weer terug naar het net. Effectiviteit van de thuisbatterij werkt alleen zolang de salderingsregeling bestaat, omdat je daarmee de energiebelasting kunt wegstrepen. Je zonnepanelen leveren ondertussen gewoon terug aan het net, dus die stroom gaat niet in je batterij. Voor je eigen verbruik in de avond heb je alsnog dure stroom van het net nodig. Als je de onbalans verdiensten vervolgens eerlijk corrigeert met je huisverbruik en de technische verliezen, blijft er weinig over. En vanaf 2027, wanneer de salderingsregeling verdwijnt, stort dit hele model volledig in. Dit is geen structurele oplossing maar een tijdelijk trucje dat de consument zand in de ogen strooit en vooral de energieleverancier in de kaart speelt”

Voordelen liggen bij energieleveranciers

De onbalansmarkt is een waardevol instrument voor professionele partijen met grote batterijen die flexibel kunnen inspelen op tekorten en overschotten. Voor huishoudens geldt dit niet: zij hebben geen directe toegang en hun batterij opbrengsten vloeien grotendeels naar de energieleverancier.

Het probleem zit vooral in de verschillende manieren van afrekenen. De consument betaalt een vaste premie voor onbalans bovenop de dynamische prijs. De leverancier daarentegen wordt afgerekend op basis van het verschil tussen het vooraf ingekochte volume en het daadwerkelijke verbruik. Dat leidt tot tegengestelde belangen. Als een consument de batterij slim inzet bij negatieve prijzen, kan dat de leverancier juist geld kosten wanneer de onbalansprijs hoger ligt dan de dynamische prijs. Kort gezegd: het voordeel van de particulier door de effectiviteit van de thuisbatterij kan het verlies zijn van de leverancier.

Oproep voor eerlijkere markttoegang

Volgens Jeffrey Bartels van EDMIJ zou het beter zijn als consumenten op dezelfde manier worden afgerekend als leveranciers. In de grootverbruikers markt is dat al gebruikelijk: klanten betalen daar dynamische prijzen voor het EPEX-volume en TenneT-onbalansprijzen voor hun eigen afwijkingen. Alleen als huishoudens diezelfde transparante afrekening krijgen, kunnen klant en leverancier samen profiteren van slimme energiesturing.