Japanse tuin – De Japanse tuin op het landgoed Clingendael wordt beschouwd als de mooiste van ons land. Bewoonster van het landgoed Marguérite Mary, baronesse van Brienen, in de volksmond freule Daisy, raakte na een bezoek aan Japan zo in de ban van de Japanse tuin, dat zij in 1910 haar eigen variant op het landgoed liet aanleggen.
Japanse tuin
Het landgoed Clingendael zelf is aangelegd in Engelse landschapsstijl. Fraaie gebouwen worden omringd door indrukwekkende tuinen en schitterende boomgroepen. Met als pronkstuk is de tuin van de freule Daisy.
Sinds 1954 is de gemeente Den Haag eigenaar en beheerder van het landgoed en is Clingendael het hele jaar open voor het publiek. Dat geldt niet voor de kwetsbare Japanse tuin die sinds 20001 een Rijksmonument is.
Wie de tuin wel eens bezocht heeft, zal zijn contemplatieve sfeer hebben ervaren. Een verstilde, bijna gewijde ruimte met mossen, planten, beelden, het rode bruggetje en het serene water: een wereld van bezinning en rust. Wie nog nooit in de tuin heeft gewandeld, moet alert zijn, want de Japanse tuin in Clingendael is slechts een aantal weken per jaar open. In het voorjaar en een korte periode in oktober.
Japan
Voor de echte Japanse tuinen moet je natuurlijk zoals baronesse van Brienen naar Japan. Daar is een eeuwenoude cultus rond de tuin ontstaan die tot aan de dag van vandaag bloeit. Japanse tuinen in Japan oefenen een enorme aantrekkingskracht uit op liefhebbers van botanische tuinen wereldwijd. Vergelijkbaar met onze Keukenhof.
Filosofie
De filosofie achter de Japanse tuin is gebaseerd op de traditionele Japanse opvattingen over de relatie tussen mens en natuur. Streven is een gevoel van rust en contemplatie op te roepen, eenheid met de natuur te creëren, de geest te reinigen en te verfijnen. Binnen die filosofie zijn er aparte stromingen te onderscheiden.
Schoonheid van imperfectie
Wabi-sabi. De tuin als een reflectie van de natuur in plaats van een gemanipuleerde versie ervan. Acceptatie van vergankelijkheid en natuurlijke verandering.
Nabootsing
Shizen. De natuur zoals die is zonder menselijke ingrepen. Een miniatuurlandschap dat de natuur zo goed mogelijk nabootst met natuurlijke elementen zoals rotsen, bomen, water en zand.
Contemplatie en verwondering
Yugen: De tuin bedoeld om een gevoel van contemplatie en verwondering op te roepen, waardoor men zich bewust wordt van de natuur. Een gevoel van diepe, subtiele schoonheid en mystiek.
Ruimte en afstand
Shakkei: Het gebruik van achtergrond in het tuinontwerp. Een berg die de tuin afsluit of een ander landschap dat de tuin omringt, waardoor er een groter gevoel van ruimte en afstand wordt gecreëerd.
Een van de fraaiste tuinen is de Japanse tempeltuin Kokedera in Kyoto waar naar schatting 120 verschillende soorten mos groeien.
foto: Enric Cruz López, op Pexels
foto: Ryutaro Tsukata, op Pexels
Bruggetjes en vijvers
De traditionele tuinvorm uit Japan is herkenbaar aan zijn wat minimalistisch ontwerp en gebruik van bamboe, ceder, sakura (kersenbloesem) mossen en seizoensbloemen. Tuinornamenten zoals beelden en lantaarns zijn subtiele blikvangers. Zorgvuldig aangelegde paden en bruggetjes ontsluiten de de tuin die veelal is verrijkt met vijvers vol kleurrijke koi’s.
Fotocredit introfoto: pixabay
Nog meer bijzondere tuinen en spiritualiteit
Lees ook deze artikelen op GroenVandaag:
