Reuzenpenisplant in bloei in Leidse Hortus

Reuzenpenisplant UPDATE, 15 juli 2022

In de Hortus botanicus Leiden bloeit de Amorphophallus titanum, oftewel de Reuzenpenisplant. Donderdagmiddag omstreeks 14:00 uur begon het schutblad uit te vouwen en ’s avonds stond de plant in volle bloei. De plant is op vrijdag en zaterdag nog in bloei te zien, daarna verwelkt hij snel. Op vrijdag opent de Hortus een uur eerder voor publiek: vanaf 9:00 uur ’s ochtends tot 17:00 uur ’s avonds kunnen bezoekers de bloem komen bekijken. Daarna vindt de besloten Delegate Party van de ESOF plaats in de Hortus. Op zaterdag is de tuin van 9:00 tot 21:00 uur geopend.

Reuzenpenisplant – In de Hortus botanicus Leiden gaat de Amorphophallus titanum bijna bloeien. Deze Reuzenaronskelk, ook wel bekend als de Reuzenpenisplant, bloeide in 2009 voor het laatst. Wanneer de plant precies gaat bloeien is nog onduidelijk, maar dat dit binnen een week gaat gebeuren is hoogstwaarschijnlijk. Dit is een andere, nog grotere soort dan het exemplaar dat in oktober 2021 bloeide. Toen ging het om een Amorphophallus decus-silvae.

Reuzenpenisplant

Amorphophallus titanum

Met dank aan Hortus botanics Leiden

Penetrante aasgeur

Amorphophallus titanum oftewel de Sumatraanse reuzenaronskelk of reuzenpenisplant is bekend en berucht vanwege de immense, tot meer dan drie meter hoge bloeiwijze, die een penetrante aasgeur verspreidt. Eerst komt een vlezige bloeikolf (spadix) omhuld door een schedevormig schutblad (spatha) op, die zich na enkele dagen opent. In de bloeiwijze, die zich onderaan de spadix bevindt, groeien zowel de mannelijke als vrouwelijk bloemen. Om zelfbestuiving te voorkomen, gaan eerst de vrouwelijke bloemen open. Twee dagen later volgen de mannelijke bloemen.

Ondergrondse knol

Na de bloei komt vanuit de grote ondergrondse knol een groot enkel samengesteld blad op dat vier meter hoog kan worden. Na een groeiperiode van bijna anderhalf jaar sterft het blad af en gaat de plant enkele maanden in rust. De volgende jaren produceert de plant weer een nieuw blad. Het blad is steeds ongeveer twee keer zo groot als het vorige blad. Met het bladgroen en het zonlicht maakt de plant voedsel dat op wordt geslagen in de knol. Na ongeveer tien tot vijftien jaar is er voldoende energie opgebouwd om weer te gaan bloeien.

De naam van de Amorphophallus titanum komt van de vlezige bloeikolf (spadix). Letterlijk vertaald betekent dit ‘gigantische vormloze penis’.

For privacy reasons YouTube needs your permission to be loaded.

Filmpje uit de Plantentuin Meise, waar eind maart 2021 de Reuzenpenisplant in bloei stond.

De bloei van de reuzenaronskelk (Amorphophallus titanum) is een uitzonderlijke gebeurtenis want de plant bloeit slechts 72 uur lang en geeft een bijzondere, stinkende geur af die bestuivers aantrekt in zijn natuurlijke omgeving: de tropische bossen van Sumatra.

LEESTIP: Lees oook dit artikel op GroenVandaag: Reuzenpenisplant in bloei in Leidse Hortus

West-Sumatra

De reuzenaronspenisplant komt oorspronkelijk uit de regenwouden van West-Sumatra en groeit daar op half beschaduwde plaatsen. Niemand weet zeker hoe de plant bestoven wordt. Waarschijnlijk door vliegen, vanwege de kleur en geur, maar het zouden ook kevers kunnen zijn. Omdat het natuurlijke leefgebied zwaar onder druk staat, is de reuzenaronskelk bedreigd. Op Sumatra staat haar leefgebied onder zware druk omdat de laaglandbossen waar de plant gedijt uitstekend geschikt zijn omgezet te worden tot oliepalmplantages. In oude stabiele bossen bloeit de plant slechts zelden wat haar kwetsbaarheid vergroot.

Hortus botanicus Leiden

De Hortus heeft een mooie collectie Amorphophallus, die in de loop van de jaren ook is gebruikt voor wetenschappelijk onderzoek. Het eerste exemplaar van de Amorphophallus titanum bloeide in 1956. Sinds 1990 hebben meerdere exemplaren van de reuzenaronskelk gebloeid. Door de goede zorgen van vrijwilliger Rudmer Postma en de kasmedewerkers van de Hortus gaat het de collectie goed. In 2021 was de collectie ook in het nieuws toen een zeldzame Amorphophallus decus-silvae in bloei kwam.