Een nieuw begin – Een nieuw jaar start altijd met goede voornemens: minder drinken, stoppen met roken, gezonder eten, meer bewegen… we kennen het allemaal. Voor velen is 1 januari ook het startsein voor het naar voren halen van de voorjaarsschoonmaak. Na Kerst en oudjaar slaat opeens de schoonmaak- en opruimwoede toe. Eerst de kerstboom eruit en dan soppen, zemen en zuigen.

Een nieuw begin

Goede voornemens…ze komen voort uit de menselijke drang naar zelfverbetering. En welke aanleiding is daarvoor beter dan de overgang van oud naar nieuw! Klaar voor een frisse start, stoppen met kwalijke gewoontes.

Schoonmaakwoede hoort bij een nieuw begin

Gedrag en traditie

De nieuwjaarsschoonmaak heeft diepe wortels in menselijk gedrag en traditie. Voor een opgeruimde geest, is een opgeruimd huis nodig. Zo beschouwd is het te voorschijn halen van de stofzuiger op 1 januari een daad van grote psychologische diepgang. Een schonere leefruimte voor een schoner innerlijk.

Wij niets vermoedende burgers staan hier misschien van te kijken. Maar winkeliers weten dit al langer. Het nieuwe jaar moet nog beginnen als folders en advertenties ons oproepen tot opruimen en poetsen. Precies waar we behoefte aan hebben. De Dyson V15 aanbieding kan ons niet op een beter tijdstip onder ogen komen, zo voelt het. Alsof een slapend verlangen wordt wakker gekust.

Voordeel

Januari is dus ook in een andere betekenis opruimingsmaand: voordeel. Om dat te zien hoef je alleen maar de stad in te lopen om te ervaren dat het nieuwe jaar een profijtelijke start maakt, die onze toch al positieve emoties voedt. En waarom daaraan geen gehoor te geven, tuk als we zijn op meevallers. Waarom aan het begin van een nieuwe kalender geen twee vliegen in een klap slaan. Dyson sale: de stofzuiger als symbool voor een frisse toekomst die we met vertrouwen en energie tegemoet zien.

Geluk en voorspoed

De nieuwjaarsschoonmaak heeft zijn oorsprong in verschillende culturen en religies. In veel tradities is er een symbolische betekenis verbonden aan het reinigen bij de overgang naar een nieuw jaar. Zo gelooft men in sommige Aziatische culturen dat het opruimen van het huis voor het Chinees Nieuwjaar negatieve energie verdrijft en ruimte maakt voor geluk en voorspoed.

Wegspoelen winterse somberheid

Bij ons in het westen heeft de nieuwjaarsschoonmaak ook een historische context. Vroeger werden huizen vaak intensief schoongemaakt aan het einde van het jaar om de komst van het voorjaar te verwelkomen. Het was een praktische benadering om het huis klaar te maken voor de lente, maar het had ook symbolische waarde: het wegspoelen van de winterse somberheid en het omarmen van de vernieuwing die het voorjaar met zich meebrengt.

Ook niet toevallig dat de start van het snijtulpenseizoen, die een aankondiging is van de lente, ook zo vroeg in het nieuw jaar valt.

Schoonmaakwoede hoort bij een nieuw begin

Typisch Hollands

In het boek Overvloed en Onbehagen, verwijst historicus Simon Schama naar de typische Hollandse schoonmaakwoede die te zien is op Straatje van Vermeer. De vrouw met de schrobbende bezem en haar zucht naar morele zuiverheid. De moraliteit hebben we afgeschud maar de zucht naar zuiverheid is gebleven, zeker op begin januari.

En dan nog dit: de wintersnoei is zo bezien ook een voorbereiding op een nieuw begin.

Fotocredits introfoto; Volodymyr Hryshchenko, op Unsplash.