IJsheiligen: geen verhoogde kans op nachtvorst

IJsheiligen – IJsheiligen is periode rond 13 mei. Genoemd naar een aantal katholieke heiligen gecombineerd met de volksweerkunde die zegt dat dit de laatste dagen zijn waarop nachtvorst nog kan optreden en dus schade kan toebrengen aan gewassen op het veld en de bloemen en planten in onze tuin.

IJsheiligen

Fotodredits introfoto: commons.wikimedia

Pancratius, Servatius en Bonifatias

De meeste landen houden er 3 IJsheiligen op na. Pancratius (12 mei), Servatius (13 mei) en Bonifatius (14 mei). Maar het rijtje kan ook langer en worden uitgebreid met Mamertus (11 mei) en Sophia (15 mei).

For privacy reasons YouTube needs your permission to be loaded.

11 mei: Mamertus van Vienne

Mamertus werd in 461 gekozen tot aartsbisschop van Vienne en wordt als de uitvinder beschouwd van de kruisprocessie, de 3-daagse bidprocessie voorafgaand aan de Hemelvaart van Jezus. Dit ritueel was bedoeld om hemelse hulp aan te roepen en rampen af te wenden. Het gebruik verspreidde zich over heel Europa.

12 mei: Pancratius van Rome

De biografie van Pancratius is anders en vooral een stuk korter. De wees groeit op bij zijn oom die hem naar het toen nog heidense Rome brengt en daar laat dopen. Volhoudendheid aan zijn christelijk geloof kost hem op 14-jarige leeftijd letterlijk het hoofd. Vanaf de 6de eeuw heeft Pancratius een eigen kerk in Rome, aan de Via Aurelia. Hij is schutspatroon van kinderen, jonge gewassen en bloesem, en aan te roepen bij last van winterhanden en -voeten.

LEESTIP: Lees ook dit artikel op GroenVandaag: Nachtvorstvrijdag is rokjesdag voor planten

13 mei: Servatius van Maastricht

Grondlegger van het eerste Nederlandse bisdom, een christelijke pionier. Hij werd gevangen genomen door de Hunnen, maar wist zijn bewakers te bekeren tot het ware geloof. Hij liep droogvoets over de Maas van Wijck naar Maastricht, beschermt tegen muizen en bevordert succes. Hij wordt soms afgebeeld met klompen omdat hij daarmee dood zou zijn geslagen.

Pancraas, Servaas en Bonifaas, zij geven vorst en ijs helaas.

14 mei: Bonifatius van Tarsus

Volgens de overlevering leefde Bonifatius lange tijd in zonde met zijn huismeesteres Aglaë. Haar bekering leidde ook tot zijn bekering en Bonifatius werd een fanatiek verkondiger van het christendom. 4 jaar en 2 dagen na Pancratius wordt ook Bonifactius onthoofd.

15 mei: Sophia van Rome

Deze voorname, christelijke vrouw (ook wel de koude Sophie genoemd) verdeelt na de dood van haar man haar bezit onder de armen reist uit verlangen naar martelaarschap naar het heidense Rome. Daar worden haar drie dochters onthoofd en sterft zij 3 dagen na hun begrafenis.

Volksgeloof, nachtvorst

Dat volgens het volksgeloof in de periode van deze heiligen de kans op nachtvorst nog belangrijk aanwezig is, wordt niet door de weerstatistieken bevestigd. De IJsheiligen geven geen verhoogde kans op nachtvorst. Sterker nog, door de klimaatveranderingen zal nachtvorst in de tweede week van mei een zeldzaamheid worden in ons land.

Dus wat let je om nu geraniums in je tuin, terras en balkon te zetten.

Zie ook het naslagwerk geschreven door Stijn van der Linden: De Heiligen. Uitgeverij Contact, te verkrijgen bij Bol.