Dwergspar – We naderen alweer het einde van het jaar. De sfeervolle kerstverlichting domineert onze straat en in onze huiskamer heeft de kerstboom weer een prominente plek gekregen. Deze versierde naaldboom is dan ook niet meer weg te denken en vervult een belangrijke rol in het creëren van de ultieme kerstsfeer.
Dwergspar
Kerstboom
De traditionele kerstboom zoals wij die allemaal kennen is de Fijnspar (Picea abies). De Fijnspar is al sinds de oudheid een heilige boom maar de laatste jaren heeft deze flink aan populariteit ingeboet. Deze heeft plaats gemaakt voor de Deense Nordmann-spar (Abies nordmanniana). In Nederland is deze spar inmiddels mateloos populair. Niet verwonderlijk ook, deze kerstboom bevat namelijk aardig wat positieve eigenschappen. Zo vallen de naalden bij deze stoere Nordmann-spar nagenoeg niet uit en veroorzaakt hij geen huidirritatie bij het aanbrengen van de kerstversiering. Ook worden zijn donkergroene, grove naalden vaak genoemd als pluspunt. Maar ondanks dat de Nordmann-spar zich heeft aangediend als de ideale kerstboom is de familie Abies zeker niet alleenheerser in kerstbomenland.
Familielid
Ook de familie Picea is nog steeds goed vertegenwoordigd. Denk hierbij aan de Servische spar (Picea omorika) en de blauwspar (Picea pungens). De kleinste telg van de familie, de Picea glauca ‘Conica’, dwergspar, weet zijn plekje elk jaar ook goed te bemachtigen en is daarmee misschien wel het populairst binnen de familie Picea . Dit kleine neefje heeft van nature een compacte, kegelvormige groei en lichtgroene naaldjes die zacht aanvoelen. Vaak wordt dit kerstboompje gebruikt om extra kerstsfeer te scheppen in overige leefruimtes dan de huiskamers. Je kunt hierbij denken aan de keuken en (kinder)slaapkamer. Maar kan natuurlijk ook dienen als ‘echte’ kerstboom(pje) in de huiskamer.
Heksenbezem en mysterie
Dit kleine neefje luistert naar de naam witte spar en is afkomstig uit de provincie Alberta in Canada. Het verhaal gaat dat in 1904 de heren Alfred Rehder en John G. Jack -beide werkzaam bij het Arnold Arboretum (Harvard universiteit)- tijdens een wandeling een bijzondere ontdekking hebben gedaan. In een bos van Picea glauca var. Albertiana (witte spar) vonden ze per toeval een zaailing met een afwijkende groeiwijze: klein, compact en conisch van vorm. Wat op zich al bijzonder is omdat de soort zelf 30 tot 40 meter hoog kan worden. Zich bewust van deze bijzondere vondst is deze vondeling meegenomen naar het Arnold Arboretum om deze te vermeerderen en te selecteren.
Kleine kerstboompje
Het vermoeden bestaat dat deze compacte siervorm is ontstaan uit een heksenbezem. Heksenbezems zijn bezemachtige vergroeiingen die ontstaan door een spontane mutatie of schimmel. Planten zouden dit doen om nieuwe vormen te produceren die zich vervolgens na bestuiving kunnen vermeerderen door uitzaaien, om zo in te spelen op bijvoorbeeld klimaatsveranderingen. Zo ook onze kleine dwergspar. Deze vondeling zou een zaailing zijn van een heksenbezem. Door deze te vermeerderen d.m.v. stekken of enten behouden de nieuwe planten de bijzondere groeivorm van de heksenbezem. Door dezen te ‘dopen’ en te voorzien van een naam is er een nieuwe variëteit geboren. De Nederlandse naam witte Spar heeft dit kleine kerstboompje overgenomen van zijn ouders. Volwassen exemplaren van de Picea glauca hebben namelijk een witachtige gloed over zich heen waaraan ze de naam witte spar te danken hebben. De originele heksenbezem is overigens nooit gevonden waardoor dit vermoeden niet bevestigd kan worden en het exacte verhaal altijd een mysterie zal blijven.
Iets wat ik overigens graag mag met kerstmis.
Fred’s Choice wordt verzorgd door Plantkeuze, Get Inspired
Meer Kerst
Lees ook deze artikelen op GroenVandaag:
