Reusachtige wijnpalmen voor Artis

Reusachtige wijnpalmen – De twee enorme Chileense wijnpalmen voor het pand van Nieuwkoop Europe in De Kwakel zijn verhuisd. In 2012 kwamen deze 13 meter hoge Jubaea chilensis naar Nederland en waren sindsdien het iconische aanzicht van het bedrijf.

Reusachtige wijnpalmen

Op vrijdag 29 april hebben de twee imposante palmen een andere adres gekregen, waar ze nóg beter tot hun recht komen: in dierentuin Artis in Amsterdam. Hier verfraaien zij het nieuwe verblijf van de in het wild uitgestorven algazellen, direct naast de hoofdingang.

Kantelen

Het vervoeren van de twee reusachtige wijnpalmen, hoogste palmen van Nederland, bracht flink wat uitdagingen met zich mee. Dit zat vooral in het kantelen van de 14.000 kilo wegende palmen. Door het zware gewicht van de top en de kluit bestaat namelijk de mogelijkheid dat de stam knakt wanneer de palm gekanteld wordt. Om dit te voorkomen, moest de druk op de stam te verdeeld worden over twee punten, waar maar liefst twee kranen per boom voor nodig waren. Eén kraan tilde de boom voorzichtig op en de andere kraan liet de boom kantelen.

Speciaal transport

Direct na het kantelen van de palm werd de kluit ter bescherming goed ingepakt. Beschadiging aan de wortels kan namelijk tot gevolg hebben dat de boom sterft. Ook de bladeren werden met speciale hoezen ingepakt om zo beschadiging aan de kop tijdens het transport te voorkomen. In de vroege ochtend van vrijdag 29 april arriveerden de Jubaea palmen met speciaal transport bij Artis. Onder begeleiding van Nieuwkoop Europe-experts zijn ze hier met 40 m3 aarde opgeplant.

Algazellen

De nieuwe standplaats van de Jubaea chilensis palmen is direct bij de hoofdingang van Artis, wat jarenlang het kamelenveld was. Onlangs is de laatste oude kameel van Artis overleden en zijn de andere bewoners van het veld overgeplaatst naar de savanne verderop in het park. Het kamelenveld wordt nu omgetoverd naar een nieuw onderkomen voor de algazellen, een antilope soort dat ook wel sabelantilope of sabeloryx wordt genoemd.

Deze soort kwam oorspronkelijk voor in de woestijnen, droge steppen en stenige wildernissen van het Midden-Oosten en Noord-Afrika. Helaas is de algazel sinds 2000 niet meer in het wild gesignaleerd, waardoor er vanuit gegaan wordt dat deze antilope soort in het wild is uitgestorven. Gelukkig wordt er hard gewerkt aan een herintroductieprogramma om het dier weer terug te brengen. In Tunesië zijn de eerste dierentuin-algazellen uitgezet in een goed beschermd gebied.

In het nieuwe verblijf wordt zoveel mogelijk het oorspronkelijk leefgebied van de algazel nagebootst. Palmbomen kunnen daarin niet ontbreken. Net als voor de algazellen wordt ook voor de Jubaea palmen een optimaal leefgebied gecreëerd. De palmen worden geplant in veenvrije grond, voorzien van een bemalingssysteem om overvloedig regenwater weg te laten lopen. Daarnaast zijn de wortelkluiten verankerd zodat de bomen niet kunnen omwaaien.
Zo komen deze bijzondere en bedreigde dier- en plantsoorten samen in een prachtig verblijf in Artis.

Jubaea chilensis palm

De Jubaea chilensis of Chileense wijnpalm, komt oorspronkelijk voor in Chili en behoort tot ’s werelds grootste palmen. Een volwassen palm kan in zijn natuurlijke habitat een hoogte bereiken van maar liefst 30 meter met een stam van bijna 2 meter breed. In West-Europa worden deze palmen minder robuust, maar zeker niet minder imponerend. De Jubaea chilensis is een zeer geschikte palm voor ons klimaat en kan strenge vorst verdragen. In Montpellier (Frankrijk) staan palmen die temperaturen van -17C hebben overleefd.

Net als de algazel is ook de Jubaea palm als bedreigde palmsoort terug te vinden op de rode lijst van bedreigde planten- en diersoorten. Helaas is in de afgelopen eeuwen de druk van menselijke bevolkingsgroei, de uitbreiding van graasgebieden en de productie van palmwijn en palmsuiker enorm toegenomen, waardoor de Chileense wijnpalm in aantal drastisch is afgenomen. In Chili wordt de soort maar gedeeltelijk beschermd.
De zaden worden door de Chileense bevolking ‘coquitos’ genoemd. Dit betekent ‘kleine kokosnoten’. De zaden zien er niet alleen uit als miniatuur kokosnoten, maar smaken ook naar kokos en worden in Chili als snack gegeten.

LEESTIP: Lees ook dit artikel over de kokospalm op GroenVandaag: Hortus, kroonjuweel (2): de kokospalm